سیل شیراز و آموزه‌های گران‌بهایی که باید از آن گرفت

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی حافظ، سیل شیراز به بهای جان بیشترین کشته‌های سیل در کشور با کمترن میزان بارندگی نسبت به سایر نقاط سیل زده کنونی، نکات گران قیمتی به ما یاد داد که انصاف نیست به زودی گرد غفلت بگیرد.
در حالی که برخی مسئولین سعی در انداختن توپ به زمین هم دارند و یکدیگر را مقصر می‌کنند یا حتی تلخ‌تر از مقصر یابی فکر ماهی گرفتن از درد وداغ مردم برای آینده سیاسی خود هستند، افرادی که در این چند روز داوطلبانه تلاش کردند و حضور مفید و موثر در مناطق سیل زده داشتند،نکات جالبی برای گفتن دارند که چندین مقاله کارشناسی می شود از آن استخراج کرد.
نیروهای داوطلب اعم از دانشجو، بسیجی، کارمند، روحانی،آفرودباز، امدادگر، آتش‌نشان، اعضای ان جی اوهای مستقل و گروه‌های جهادی پیر و جوان از همه اقشار با هدف کمک به همنوعان خود جمع شده بودند و چندین روز با سیل مهربانی خود سیل ویرانگر را خجالت‌زده کردند. این ظرفیت ارزشمند جای تقدیر و تشکر دارد و توجه به مشاهدات این نیروهای بی ادعا در حوادث مشابه می‌تواند مفید و راهگشا باشد.

 
مسیر تکراری سیلاب درس‌های زیادی دارد
اولین نکته مورد تاکید این نیروها توجه به پیشگیری بود. گمانه‌زنی‌ها درباره اینکه عدم پاکسازی کانال یا دست‌کاری انسانی در طبیعت باعث سیل مرگ آور شده دل مردم خسارت دیده و داغ‌دیده را به درد می‌آورد. ضمن اینکه به گفته نیروهای مردمی دقیقا دهه 80 هم سیل همین مسیر را طی کرده بود. بلایای طبیعی مثل سیل به هردلیلی ممکن است پیش بیاید اما انتظار زیادی نیست این مسیر که در معرض خطر است، ایمن سازی شود. آموزش‌های لازم قبل از فصل بارش یا حتی طراحی مانور سیل مثل مانور زلزله و سایر حوادث، پیگیری مجدانه ساماندهی و مقابله با ساخت و سازهای غیرمجاز و ایمن سازی معابر و اصلاح شیب کوچه‌ها و آموزش شیوه‌های‌ هدایت آب سیل با تلفات و خسارت کمتر با توجه به تکراری بودن مسیر سیلاب قابل انجام است.
از طرفی هشدار به تنهایی کافی نیست. نیروهای مردمی که با حداقل امکانات سعی کردند به همشهریان خود کمک کنند و خیلی‌ها بیل و کف‌کش و لجن‌کش شخصی با خود به محله آورده بودند یا با درخواست کمک‌های مردمی تهیه کرده بودند تاکید داشتند، همانطور که مردم باید هشدارهای ایمنی را جدی بگیرند و به مناطق خطر نزدیک نشوند یا در صورت لزوم خانه خود را تخلیه کنند، مسئولان هم باید وقتی هشدار بروز سیل را علام می‌کنند، تجهیزات و اقدامات عملی برای مقابله با این خطر را تامین کنند. اعلام هشدار وظیفه متولیان را سنگین‌تر می‌کند. چرا به رغم هشدار بارندگی سیل آسا، برخی از متولیان در تامین ابتدائی ترین تجهیزات هم مشکل داشتند و غافلگیر شده بودند.
تقاضای چند نفر از محلی‌ها هم در این خصوص جالب بود. وقتی هم صحبت شدیم با خنده تلخی گفتند از همه امکانات لازم برای سیل ما بیشتر چکمه و بارونی دیدیم آن هم  بیشتر برای تزئین عکس کسانی که چند دقیقه بیشتر در منطقه نبودند. پیشنهاد می‌کنیم چند دست از آن چکمه و بارونی که برخی در حضور کوتاه شان همراه داشتتند به خودمان امانت بدهند که صبح تا شب درگیر پاکسازی بودیم تا استفاده مفید بشود.

 
سیل کمک‌های مردمی هم اگر درست کنترل و هدایت نشود، می‌تواند کرامت انسانی و عزت نفس سیل‌زدگان را ویران ‌کند. هیچ کمکی ارزش این میزان خرابی را ندارد.
نیروهای مردمی که این چند روز حضور ثابت در منطقه داشتند، درباره نحوه توزیع کمک‌های مردمی هم پیشنهادات مفیدی داشتند. سیل کمک‌های مردمی هم اگر درست کنترل و هدایت نشود، آثار مخربی روی شخصیت اهالی خواهد داشت و می‌تواند کرامت انسانی و عزت نفس مردم سیل‌زده را ویران ‌کند. هیچ کمکی ارزش این میزان خرابی را ندارد.
نهادهای حمایتی در شرایط عادی و دور از بحران می‌توانند برنامه‌هایی مانند بارش فکری یا جشنواره‌هایی در خصوص ایده پردازی و اجرای روش‌های توزیع کمک‎ها با حفظ کرامت انسانی و رعایت انصاف و عدالت بین مردم آسیب دیده برگزار کنند. هم راه در مواقع بحران برای خود نهادها روشن‌تر خواهد بود، هم گروه‌های خودجوش مردمی می‌توانند در مواقع بحران از روش‌های کارشناسی شده الگوگیری کنند. توقف ماشین کمک‌ها در خیابان‌های اصلی و ازدحام مردمی که آن نزدیکی هستند، بدون نیازسنجی لازم و حفظ احترام  چه از سمت نهادها و سازمان ها باشد چه گروه‌های خودجوش مردمی اصلا روش خوشایندی نیست و قطعا ضرر آن بیشتر از فایده‌اش خواهد بود.
فارس