با وجود سمی کشنده تر از سیانور؛

سمی ترین ماهی دنیا، بهترین خوراک ژاپنی ها

31 فروردين 1398 ساعت 12:09

بادکنک‌ماهی در ژاپن به عنوان غذایی لوکس مصرف می‌شود.این در حالی است که روده، تخمدان و کبد این گونه از ماهی‌ها حاوی سم تترو دوتوکسین است که ۱۲۰۰ برابر کشنده‌‌تر از سم سیانور است.


به گزارش حافظ خبر، بادکنک‌ماهی در ژاپن به عنوان غذایی لوکس مصرف می‌شود. روده، تخمدان و کبد این گونه از ماهی‌ها حاوی سم تترو دوتوکسین است که ۱۲۰۰ برابر کشنده‌‌تر از سم سیانور است.
بادکنک ماهی ها
بادکنک ماهي (Balloon Fish) با نام علمي دايودان هولا کنتوس (Diodon Holocanthus) از گونه ماهي هاي جعبه اي شکل محسوب مي شود؛ اين ماهي، سري زاويه دار و چشماني درشت دارد. باله هاي اين ماهي در ناحيه سينه و دم نسبتاً کوچک و ظريف هستند. پوست اين ماهي به رنگ سفيد است که با خال هاي سياه رنگي پوشيده شده البته در بعضي نواحي پوست، مناطقي سايه دار ديده مي شود. در حالتي که رشد اين ماهي کامل شود، طول آن در حدود 50 سانتي متر خواهد شد.

اين ماهي ظاهري غير مهاجم و آرام دارد و در مواقع عادي رفتار آن کاملاً دوستانه است.بادکنک ماهي در ميان تپه هاي مرجاني، صخره هاي بستر دريا و مناطق پوشيده از گياهان دريايي زندگي مي کند. اين ماهي تقريباً در سراسر آب هاي کره زمين پراکندگي دارد. در اقيانوس اطلس اين ماهي از باهاما تا برزيل غربي ديده شده و در اقيانوس آرام به شکلي گسترده در آب هاي نزديک به جزيره ها حضور دارد. بادکنک ماهي در آب هاي کم عمق زندگي کرده و به ندرت در ژرفايي بيش از 100 متر يافت مي شود.
بادکنک ماهي يک شکارچي شبانه است؛ در طول روز در غارها يا شکاف هاي کوچک استراحت کرده و با فرا رسيدن شب، فعاليت آن براي به دست آوردن غذا آغاز مي شود. اين ماهي به ندرت از آب هاي اطراف محل سکونت خود دور مي شود؛ باله هاي کوچک و دم ضعيف بادکنک ماهي، نيروي کمي توليد مي کنند اما در کنار اين نقيصه، ثبات خوبي به حرکت ماهي مي دهند.
فیلم سمی ترین ماهی دنیا از صید تا طبخ
در منوي غذايي بادکنک ماهي، حلزون، خرچنگ هاي هرميت، پوليپ هاي دريايي و ... جايگاه خاصي دارند. برخلاف باله ها، اين ماهي آرواره هاي عضلاني و دهاني خاردار دارند و با سرعت و چابکي طعمه را ربوده و مي بلعند.
به هنگام شب در دريا بسياري از شکارچيان به خواب و استراحت مشغول مي شوند اما در پوشش تاريکي گروهي وحشت آور از شکارچيان شبرو فعاليت خود را آغاز مي کند. با توجه به اندازه کوچک بادکنک ماهي، او در فهرست غذايي بسياري از شکارچيان قرار مي گيرد؛ اما با وجود اين مخاطرات، بادکنک ماهي بدون هيچ واهمه و ترسي در آب ها به حرکت و زندگي مي پردازد زيرا او يکي از شگفت انگيزترين تاکتيک هاي دفاعي طبيعت را به خدمت گرفته است.
در هنگام احساس خطر، اين ماهي به سرعت آب را به درون معده کشان خود مي مکد، اين مکش تا جايي ادامه مي يابد که معده پرآب قسمت اعظم بدن را فراگرفته و آن را از حالت مستطيل شکل خارج مي کند؛ با تغيير شکل بدن خارهايي که روي سطح آن قرار دارند (و در حالت عادي خوابيده و غيرقابل مشاهده هستند) بلند مي شوند. شکارچي که در ابتدا يک ماهي کوچک اشتهاآور را ديده، حال با يک توپ گرد ميخ دار مواجه مي شود که خوردنش کار آساني نيست.
گاهي ممکن است که شکارچي بسيار سريع باشد و بادکنک ماهي فرصت مکش آب و تغيير شکل را پيدا نکند، در اين حالت بادکنک ماهي توسط مهاجم بلعيده مي شود اما در همين وضعيت بادکنک ماهي به مکيدن آب ادامه مي دهد تا اين که در گلوي مهاجم به وضعيت دفاعي خود مي رسد يعني متورم و خاردار مي شود. در اين وضعيت اگر مهاجم نتواند بادکنک ماهي را از گلوي خود خارج کند، شکار و شکارچي هر دو با هم خواهند مرد. اما بسياري از شکارچيان شب، ريسک خوردن چنين لقمه گلوگيري را هرگز نمي پذيرند.
بادکنک ماهی،جزء ده خوراکی کشنده دنیا
قدرت بادکنک ماهي فقط در اين تغيير شکل شگفت انگيز نيست، اين ماهي يک انبار مرگ آفرين و مخوف از سمي وحشت آور است.اندام هاي داخلي اين ماهي نظير تخمدان ها و کبد حاوي سمي به نام تترادوتاکسين هستند که 1200 مرتبه از سيانيد کشنده تر است. اين سم روي شبکه عصبي اثر کرده و مانع انتقال سيگنال هاي الکتريکي از طريق اعصاب مي شود. جالب است بدانيد اين سم توسط باکتري هايي که در بدن ماهي زندگي مي کنند توليد مي شود و نکته جالب تر اين که اين باکتري ها در صورت تغذيه طبيعي ماهي، قادر به توليد اين سم هستند، بادکنک ماهي هايي که در اسارت نگه داري مي شوند سمي نيستند.

تترادوتاکسين سمي کشنده است اما فن آوري بشر از اين سم مرگبار دارويي به نام تکتين توليد کرده که به عنوان مسکني قوي براي تسکين دردها شديد ناشي از سرطان و ... مورد استفاده قرار مي گيرد.
بادکنک ماهي جانوري حيرت آور و جالب توجه است، در کنار روش دفاعي منحصر به فرد و سمي نيرومند، اين ماهي و هم گونه هاي آن راز نامشکوف ديگري نيز دارند و آن داشتن يکي از کوچک ترين ژنوم هاي شناخته شده در بين مهره داران است. کوچکي ژنوم اين گروه از ماهيان، تا اين زمان باعث حيرت محققين و دانشمندان ژنتيک گشته است.
در بيرون از آب بادکنک ماهي مي تواند خود را با هوا پر کند و به شکل توپي باد شده درآيد اما به دليل اختلاف خواص آب و هوا، اين ماهي تنها با به آب برگشتن مي تواند خود را خالي نمايد. بعضي از اين خاصيت بادکنک ماهي سوءاستفاده کرده و با کشتن ماهي به اين روش (قرار دادن آن در خارج از آب و بلع هوا توسط ماهي و بادشدن آن) از آن به عنوان يک شيء زينتي استفاده مي کنند.
ماهی زهرآلود محبوب‌ترین غذای ژاپنی‌ها
سلطان بی‌چون و چرای سفره غذای ژاپنی‌ها بادکنک ماهی «فوگو» است که این ماهی زهرآلود اگر به شیوه صحیح طبخ نشود می‌تواند منجر به مرگ انسان شود.
در شرق دور به خصوص کشور ژاپن گوشت بادکنک ماهي به عنوان غذايي کمياب و لذيذ مورد توجه است؛ در ژاپن عنوان فوگو به اين ماهي و گوشت آن اطلاق مي شود. طبخ غذا از اين ماهي کاري است که بايد با دقت بسيار و توسط آشپزهاي متخصص و دوره ديده انجام شود زيرا سم اين ماهي در اثر شستن با پختن از بين نمي رود. جداسازي گوشت از نواحي مسموم بايد با ظرافت انجام شود. در غير اين صورت يک تکه کوچک از گوشت آلوده مي تواند باعث مسموميت شديد يا حتي مرگ شود.
محبوبیت و طعم دل انگیز ماهی «فوگو» و صید بی رویه آن باعث شده تا جمعیت این ماهی رو به انقراض رود. اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) اعلام کرد: بادکنک ماهی چینی موسوم به ماهی فوگو یکی از چهار گونه بادکنک ماهی محبوبی است که در سفره غذای ژاپنی‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد.

این ماهی نیز مانند سایر بادکنک‌ ماهی‌ها باکتریهای تولیدکننده سم را می‌بلعند تا از آنها برای مقابله با مهاجمان مقابله کنند. ماهی فوگو این سموم را در عضوی مانند کبد ذخیره می‌کند. میزان ذخیره زهر هر ماهی به اندازه‌ای است که می‌تواند بیش از 30 انسان بالغ را از پای درآورد.
آشپزهای خبره ژاپنی طوری آموزش دیده‌اند که بتوانند این ماهی را به شیوه صحیح و بدون خطر آماده طبخ و خوردن کنند. این آشپزها اغلب دارای تاییدیه‌های خاصی هستند. با این حال و با وجود رعایت این موارد احتیاطی، حوادث مختلفی نیز بر اثر خوردن این ماهی در ژاپن رخ می‌دهد. به عنوان مثال در سال 2011 میلادی در توکیو مشتری یک رستوران بر اثر خوردن ماهی فوگو جان باخت.
با وجود همه این خطرات این ماهی در ژاپن و بسیاری جاهای دیگر به دلیل داشتن طعم فوق العاده‌اش همچنان محبوب است و یک پرس آن قیمت گزافی دارد به طوری که یک پرس از این ماهی در رستوران‌های توکیو بالغ بر 300 دلار قیمت دارد. اما محبوبیت، بزرگترین تهدید و مشکل برای این ماهی محسوب می‌شود. بطوریکه IUCN اعلام کرده صید بی رویه ممکن است سبب نابودی کامل نسل این ماهی شود. هفته گذشته نیز بادکنک ماهی چینی با عنوان گونه «به شدت در معرض خطر» وارد «فهرست قرمز» اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) شد.
یک بادکنک‌ماهی می‌تواند جان ۳۰ نفر را بگیرد. در ژاپن برای طبخ این ماهی باید دوره‌های آموزشی طولانی‌مدتی را گذراند. این ماهی‌ها همواره توسط ماهرترین آشپزها سم‌زدایی می‌شوند و به قیمت بالا هم به فروش می‌رسند.
علم و فناوری


کد مطلب: 20086

آدرس مطلب: https://www.hafezkhabar.ir/news/20086/سمی-ترین-ماهی-دنیا-بهترین-خوراک-ژاپنی

حافظ خبر
  https://www.hafezkhabar.ir