در روزگاری که بحران آب به یکی از چالش‌های ملی کشور بدل شده، هر قطره آب، ارزشی حیاتی دارد.
یادداشتی از معاون بهره برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب شیراز:
تصفیه آب خانگی؛ دغدغه‌ای قابل درک، اما راه‌حلی نادرست
تاریخ انتشارسه شنبه ۱۷ تير ۱۴۰۴ ساعت ۱۴:۵۱
اخیراً یکی از خبرنگاران حوزه آب در گزارشی اعلام کرده است که دستگاه تصفیه آب خانگی خانواده‌اش، روزانه حدود ۲۵ لیتر آب را به فاضلاب می‌ریزد. اگر تنها هزار خانوار از چنین دستگاه‌هایی استفاده کنند، تنها در یک شهر، روزانه بیش از ۲۵ هزار لیتر آب تصفیه‌شده شهری به شبکه فاضلاب بازمی‌گردد؛ آبی که با صرف انرژی، هزینه و زیرساخت‌های گران‌قیمت تأمین شده است.
آیا آب شهری نیاز به تصفیه مجدد دارد؟
شرکت آب و فاضلاب شیراز، همچون سایر شرکت‌های آبفا، آب شرب را پس از طی مراحل تخصصی گندزدایی و تصفیه، مطابق با استانداردهای ملی و تحت نظارت نهادهای ذی‌ربط، در اختیار مشترکین قرار می‌دهد. این آب در طول مسیر انتقال نیز به‌صورت مستمر در آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت پایش می‌شود و از نظر شاخص‌های میکروبی، شیمیایی و فیزیکی تحت کنترل دقیق قرار دارد.
آب شهری نه‌تنها پاک و سالم است، بلکه حاوی املاح معدنی مفیدی مانند کلسیم، منیزیم و پتاسیم است که در محدوده مجاز، برای سلامت بدن ضروری‌اند. استفاده‌ی بی‌رویه و بدون ضرورت از دستگاه‌های تصفیه آب خانگی – به‌ویژه مدل‌های اسمز معکوس (RO) – علاوه بر حذف احتمالی آلاینده‌ها، املاح مفید را نیز از بین می‌برد و در عمل، آبی تولید می‌شود که فاقد ارزش تغذیه‌ای کافی است و حتی ممکن است برای مصرف بلندمدت مناسب نباشد.
مخاطرات پنهان دستگاه‌های تصفیه آب خانگی
هدررفت قابل توجه آب: در اغلب مدل‌های رایج، برای تولید یک لیتر آب تصفیه‌شده، بین ۲ تا ۳ لیتر آب به‌عنوان پساب دورریز می‌شود. این حجم از هدررفت، به‌ویژه در شرایط کم‌آبی و خشکسالی، فاقد توجیه منطقی است.
کاهش ایمنی میکروبی آب: فیلترهای کربنی موجود در دستگاه‌های تصفیه خانگی معمولاً کلر باقی‌مانده در آب شهری را حذف می‌کنند. این کار اگرچه ممکن است باعث بهبود طعم آب شود، اما با حذف این عامل گندزدا، سطح ایمنی میکروبی آب کاهش می‌یابد. در صورت تعویض‌نشدن به‌موقع فیلترها، این دستگاه‌ها خود می‌توانند به منبع رشد میکروارگانیسم‌ها تبدیل شده و آبی با آلودگی بیشتر از آب لوله‌کشی تولید کنند.
افزایش هزینه خانوار: خرید دستگاه، تعویض دوره‌ای فیلترها، افزایش مصرف آب و برق، و هزینه‌های تعمیرات احتمالی، بار اقتصادی قابل توجهی به خانوار تحمیل می‌کند؛ در حالی‌که همان آب لوله‌کشی با کیفیت مطلوب و قیمت پایین‌تر در دسترس قرار دارد.
راهکارهای جایگزین و هوشمندانه
اگر هدف، تنها بهبود طعم یا بوی آب است، استفاده از پارچ‌های فیلتر دار یا فیلترهای سرشیری ساده می‌تواند بدون حذف املاح مفید یا هدر دادن آب، طعم آب را بهبود بخشد.
در صورت استفاده از دستگاه‌های اسمز معکوس (RO)، می‌توان پساب خروجی را برای مصارف غیرشرب مانند شست‌وشوی کف، آبیاری فضای سبز یا سیفون سرویس بهداشتی مورد استفاده قرار داد.
در ساختمان‌هایی با مشکل رسوب یا سختی بیش از حد آب، استفاده از سختی‌گیرهای رزینی یا فیلترهای ورودی ساختمان توصیه می‌شود، نه تصفیه کامل آب شرب.
و در نهایت، اگر دستگاه تصفیه دارید، حتماً فیلترها را در زمان مناسب تعویض کرده و نگهداری صحیح آن را جدی بگیرید تا از آلودگی ثانویه پیشگیری شود.
در شرایطی که هر قطره آب در کشور ما ارزشمندتر از همیشه است، استفاده غیرضروری از دستگاه‌های تصفیه خانگی، نه‌تنها سودی برای سلامت ندارد، بلکه منجر به هدررفت منابع، حذف املاح مفید و تحمیل هزینه‌های بی‌مورد به خانواده‌ها می‌شود. شرکت آب و فاضلاب شیراز اطمینان می‌دهد که آب شرب توزیعی در این شهر، سالم، استاندارد و نیازمند تصفیه مجدد نیست.
اگر جایی مشکلی حس می‌شود، راهکار، مراجعه به کارشناسان آبفا و مطالبه‌گری علمی و مشارکتی است، نه راه‌حل‌های پرهزینه و پراتلاف فردی.
بیاییم به آب اعتماد کنیم، با آگاهی مصرف کنیم و هوشمندانه از منابع ملی‌مان محافظت کنیم.
مسلم حمیدی پور، معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب شیراز
گزارشگر : منیره خسروبیگ
کد مطلب : ۲۹۴۴۲
