۰
plusresetminus

بیابانی شدن مرودشت

تاریخ انتشارچهارشنبه ۲۴ تير ۱۳۹۴ ساعت ۰۹:۵۴
بیابانی شدن مرودشت
شهباز مهرابی دانشجوی دوره دکتری مهندسی منابع طبیعی- گرایش بیابان زدایی نوشت:

«به مرودشت، شهر خوشه‌­های طلایی خوش آمدید»، جمله­‌ای در ورودی شهر که حاکی از پشتوانه­‌ای تاریخی است. پشتوانه‌­ای برای شهرستان مرودشت که سالیان دراز از جمله مهمترین مناطق تولیدکننده محصولات کشاورزی در کشور بوده و هست. شهر مرودشت توسعه خود را مدیون کارخانه­‌ی قندی است که به خاطر اراضی حاصلخیز این شهرستان و تولید چغندرقند در این منطقه احداث شد. شهری که سالیان متمادی بیشترین تولید گندم را در سطح کشور داشته، امروز با یک روند تدریجی و البته خاموش وارد چالشی شده است که می­‌توان آن را بیابان زایی نامید.

بیابان زایی یا بیابانی شدن پدیده­ای است که در اثر عملکرد نادرست انسان در طبیعت پدید می­آید. بیابان زایی یکی از شیوه‌­های تخریب خاک در مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب است که بر اثر عوامل مختلف از جمله تغییرات آب و هوا و فعالیت­‌های انسانی حادث می­‌شود. این پدیده یک ششم جمعیت جهان، ۷۰ % اراضی خشک(که بیش از ۳/۶ میلیارد هکتار می­شود) و همچنین یک چهارم مساحت جهان را تحت تاثیر اثرات منفی خود قرار می‌­دهد. بارزترین آثار بیابان زایی فقر و تخریب اراضی با قابلیت تولید بالای مرتعی و کشاورزی است. عوامل متعددی برای بیابان زایی برشمرده که از جمله آنها می‌­توان به موارد زیر اشاره کرد:

بهره برداری نادرست از زمین­‌های کشاورزی

استفاده افراطی از کود و سموم شیمیایی

شخم اراضی در جهت شیب

بهره برداری بی رویه از سفره­‌های آب زیرزمینی که منجر به شوری آب و در نهایت شوری خاک می­‌شود

چرای مفرط و بیش از ظرفیت مراتع

تبدیل نابخردانه اراضی منابع ملی به کشاورزی و ویلاسازی.

نگاهی اجمالی به وضعیت کشاورزی و سفره‌­های آب زیرزمینی در شرق شهرستان نشان می­‌دهد که در دهه اخیر این منطقه با مشکل کم آبی شدید روبه رو شده است. کم آبی­ای که گندم زارها را به خوشه ننشانده و کشاورزان و دامداران منطقه را یا کوچانده و یا از لحاظ اقتصادی تضعیف کرده است. متاسفانه برداشت­‌های بی رویه از سفره‌­های آب زیرزمینی در شرق و مرکز شهرستان همراه با چرای مفرط پس چر اراضی، استفاده مفرط از کودهای شیمیایی و سموم و بالاخص بهره برداری نادرست از زمین­‌های کشاورزی موجب گسترش روند بیابان زایی شده است.

کشت برنج یکی از بهره برداری­‌های نادرست از زمین کشاورزی در این شهرستان است که به روند بیابان زایی کمک می­‌کند. برنج محصولی است که در طول دوره رشد خود به طور متوسط به ۳۰ تا ۳۵ هزار مترمکعب آب نیاز دارد که این رقم بسته به مناطق مختلف متفاوت است. نگاهی به پراکنش جغرافیایی شالیزارها نشان می‌­دهد که این اراضی عموما در مناطقی با رطوبت نسبی ۷۰ تا ۸۰ درصد و دمای بین ۲۰ تا ۳۷ درجه سانتی گراد پراکنش دارند. مناطقی که در نواحی استوایی دیده می­‌شوند. در این مناطق ۸۰ درصد آب مورد نیاز کشت از باران تامین می­‌شود چرا که نیاز آبی این گیاه از دیگر غلات بسیار بیشتر است. کشت این محصول در دهه اخیر در شهرستان مرودشت با بارندگی سالیانه کمتر از ۴۰۰ میلیمتر موجب شده که سطح سفره­‌های آب زیرزمینی در غرب و مرکز شهرستان افت کرده و سفره­‌های سمت شرق دشت تغذیه نشوند.
.
کد مطلب : ۸۴۷۱
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما