تجربه اوکراین نشان می‌دهد غرب علاقه چندانی ندارند چالش امنیتی با روسیه را از حد تهدید به عملیات نظامی ببرند؛ بنابراین در این منازعه امنیتی ترک ها تنها می‌مانند و صحبت‌های اردوغان هم از نگرانی وی نسبت به این مسئله حکایت می‌کند.
تحلیلی بر حمله جنگنده ترکیه به هواپیمای روسیه؛
خطای تحلیلی ترکیه؛ «عمدی» یا اقدامی از پیش تعیین شده/ آیا کشورهای ناتو وارد چالش امنیتی عملیاتی با روسیه می‌شوند؟
تاریخ انتشارچهارشنبه ۴ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۱۵:۵۱
الکسی بوشکوف رئیس کمیسیون روابط خارجی در مجلس دومای روسیه در توئیتر خود نوشت: ممکن نیست که ترکیه نداند هواپیمایی که هدف قرار می‌دهد، هواپیمای روسی است، این یک ضربه برنامه‌ریزی‌شده و عمدی بوده است.
ناظران بین‌المللی اعتقاد دارند که تصمیم دولت ترکیه برای ساقط کردن جنگنده روسی بر فراز اراضی سوریه در جبهه حومه لاذقیه تصادفی نبود، چرا که آنکارا احساس می‌کند ارتش سوریه با حمایت هوایی جنگنده‌های روسیه در آستانه تسلط کامل بر جبهه حومه لاذقیه در روزهای آینده قرار دارد و در صورت ادامه این روند ، پیروزی محور دمشق در این درگیری ها کاملا قطعی است.
به احتمال فراوان ترکیه در حالی تصمیم به انهدام این جنگنده روسی گرفته که بعد از تسلط ارتش سوریه بر جبل زاهی و بلندی های نزدیک به مرزهای ترکیه، از قدرت شناسایی بالای سوریه وحشت دارد و معتقد است این موضوع به ارتش سوریه و هواپیماهای روسی اجازه رصد تحرکات عناصر مسلح در داخل اراضی ترکیه تا عمق 30 کیلومتر را فراهم کرده و اتاق های عملیات روسیه را با اطلاعات لوجستیک تجهیز خواهد کرد و به این ترتیب هواپیماهای جنگی روسیه قادر به تعیین اهداف آینده در مرزهای ترکیه خواهند بود.
مشخص است که روند شتابان تحولات سوریه و پیشروی‌های گسترده ارتش این کشور با پشتیبانی هواپیماهای جنگنده روسی در میدان مبارزات، دولت ترکیه را نگران کرده است، آنهم در شرایطی که ارتش سوریه بسیاری از بلندی‌ها و مناطق نزدیک به مرزهای ترکیه در حومه لاذقیه را تحت کنترل خود گرفته است. از دیدگاه آنکارا ادامه این روند به ارتش سوریه و نیروهای دفاع ملی اجازه تسلط بر سایر مناطق حومه شمالی لاذقیه از جمله سلمی و ریبعه را می دهد. ترکیه احساس می‌کند که درگیری‌های موجود در لاذقیه کاملاً به نفع ارتش سوریه به پایان خواهد رسید، به همین علت تلاش دارد اختلالی را در روند درگیری‌ها ایجاد کند و این کار را با انهدام هواپیمای جنگنده روسیه انجام داده است.
روز گذشته دو فروند جنگنده اف-16 ترکیه در مرز سوریه به سمت یک جنگنده سوخو-24 روسی شلیک کرده و آن را ساقط کردند.
در حالیکه مقامات روسیه می‌گویند این هواپیما حریم هوایی ترکیه را نقض نکرده بود، مقامات این کشور اصرار دادند که جنگنده ساقط شده به مدت 17 ثانیه وارد حریم هوایی ترکیه شده است.
مقامات نظامی این کشور می‌گویند پیش از ورود این هواپیمای به ترکیه به مدت پنج دقیقه 10 بار به آن اخطار دادند که مسیر خود را عوض کرده و وارد خاک ترکیه نشود.
رئیس جمهور روسیه روز سه شنبه اعلام کرد که این جنگنده بر فراز خاک سوریه هدف قرار گرفت و ترکیه به هیچ شکلی در معرض تهدید ما قرار نگرفت. این اتفاق عواقب جدی برای مناسبات دو کشور خواهد داشت.وی این اقدام ترکیه را خنجری از پشت و غیر قابل تحمل دانست.
وی امروز نیز اعلام کرد که احتمال وقوع حوادثی دیگر پس از سرنگون شدن جنگنده این کشور را کم نمی‌داند. پوتین گفت: پس از سقوط جنگنده روسیه، احتمال وقوع حوادث دیگری را کم نمی‌دانم و ما حق پاسخگویی و واکنش داریم.
مروز یک فروند جنگنده سوخو ۲۴ روسیه در مرز سوریه و ترکیه توسط جنگنده اف-16 ترکیه‌ای هدف قرار گرفت و سرنگون شد. ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در اولین واکنش به اقدام ترکیه با اشاره به اینکه به این اقدام پاسخ داده خواهد شد، تاکید کرد که جنگنده این کشور هیچ تهدیدی برای ترکیه نبوده و 4 کیلومتر با مرز این کشور فاصله داشته است. احمد داود اوغلو نخست وزیر ترکیه هم در واکنش به ساقط شدن یک جنگنده سوخوی روسیه توسط جنگنده های ترکیه گفت که کشورش حق دارد تدابیر و اقدامات لازم را در برابر نقض مرزهایش اتخاذ کند.
سعدالله زارعی در خصوص دلیل تصمیم دولت ترکیه برای حمله به جنگنده روسیه گفته است:
حمله جنگنده ترکیه به هواپیمای روسیه در واقع نشانه‌ای از حساس بودن شرایط و گسترش دامنه بحران در سوریه است. طبیعتاً در این‌جا ترکیه به نمایندگی از ناتو به هواپیمای روسیه حمله کرده است و این می‌تواند یک هشدار و علامت باشد مبنی بر اینکه بحران امنیتی سوریه می‌تواند دامنه درگیری را گسترده کند و شرایط را بیش از این ناامن کند.
در عین حال ترکیه در این صحنه وارد بازی شده است که می‌تواند برای این کشور هزینه زیادی را به دنبال داشته باشد. بحران اوکراین این آموزه را با خود به همراه داشت که علی رغم جنگ سردی که بین روسیه و کشورهای غربی به وجود آمد، کشورهای غربی تنش را گسترش ندادند و وارد چالش نظامی امنیتی با مسکو نشدند. اقدامی که ترکیه انجام داد اگرچه می‌تواند نشانه‌ای از علاقه کشورهای عضو ناتو به عقب راندن روسیه از فضای امنیتی سوریه باشد اما در عین حال می‌تواند در وسط این معرکه ترکیه را با یک چالش امنیتی با روسیه مواجه کند. به عبارت دیگر اگرچه ترکیه با پشت گرمی ناتو هواپیمای سوخو24 روسیه را ساقط کرده است اما غربی‌ها بعید است پشتیبانی از اقدام ترکیه را از حمایت لفضی فراتر ببرند بنابر این اقدام امروز ترکیه بازی با آتش است و می‌تواند منافع ترکیه را در معرض آسیب جدی قرار بدهد.
مسلماً روس ها که با یک نگاه راهبردی به مقابله به تروریسم در سوریه می‌پردازند با سقوط یک جنگنده از موضع خود عقب‌نشینی نخواهند کرد. زمانی که روسیه در شرایط ایزوله قرار داشت و به شدت محافظه‌کارانه عمل می‌کرد گذشته است و در حال حاظر روسیه در حالت تهاجمی قرار دارد.
ما می‌توانیم حدس بزنیم که به نوعی کشورهای عضو ناتو ترکیه را به یک میدان پرچالش امنیتی هل داده‌اند در حالی که در ادامه بسیار بعید است که کشورهای عضو ناتو در دفاع از ترکیه با روسیه درگیر شوند.
ترکیه و روسیه از طریق دریای سیاه دارای مرزهای مشترک هستند و عملیات نظامی رویه در سوریه هم این همجواری را گسترش داده و روس ها را همسایه ناخوانده ترکیه در جنوب کرده است یعی در حال حاظر خط تماس امنیتی روسیه با ترکیه هم در منطقه شمال از طریق دریای سیاه است و هم در جنوب از طریق جغرافیای سوریه که این مسئله موقعیت امنتی ترکیه را تضعیف می کند.
مرجع : تسنیم , مشرق
کد مطلب : ۱۲۱۴۱
